انواع لوله فولادی؛ راهنمای کامل انتخاب و کاربرد
۱۴۰۴/۶/۱۴بازگشت به بلاگ

لوله فولادی چیست؟ لوله فولادی مقطع توخالی استوانهای است که برای انتقال سیالات (آب، گاز، نفت، بخار) و نیز بهعنوان عضو سازهای استفاده میشود. برحسب روش تولید، جنس، استاندارد و پوشش، دستهبندیهای مختلفی دارد که روی تحمل فشار/دما، وزن، قیمت و دوام اثر میگذارند.
دستهبندی بر اساس روش تولید
1) مانیسمان (Seamless)
از شمش توپر تولید میشود و درز جوش ندارد؛ برای فشارها و دماهای بالاتر گزینهای مطمئن است (لاینهای بخار، روغن داغ، بویلرها).
unifiedalloys.com
2) درزجوشی (Welded)
ERW (Electric Resistance Welded): رایج برای سایزهای کوچک تا متوسط، شبکههای آب، آتشنشانی و سازهای.
LSAW/SAWL (طولی قوسی زیرپودری) و SSAW/HSAW (مارپیچی): مناسب سایزهای بزرگ و خطوط انتقال.
نکته: در گذشته تصور میشد درزجوشی ذاتاً ضعیفتر است، اما با فرایندهای نوین کنترل کیفی، لولههای درزجوش استاندارد در محدوده طراحی کارایی مطلوب دارند.
American Piping Products
دستهبندی بر اساس جنس و پوشش
فولاد کربنی: اقتصادی و پرمصرف برای آبرسانی، آتشنشانی، گازرسانی شهری، سازه.
فولاد زنگنزن (استنلس 304/316): مقاومت شیمیایی و بهداشتی برای صنایع غذایی، دارویی و محیطهای خورنده.
فولاد آلیاژی: برای سرویسهای دما/فشار بالا (پتروشیمی، نیروگاه).
گالوانیزه گرم: پوشش رویِ مذاب که لایههای آلیاژی و محافظ یکنواخت ایجاد میکند؛ هم مانع نفوذ رطوبت است و هم بهشکل قربانی (sacrificial) از فولاد محافظت میکند.
American Galvanizers Association
+2
American Galvanizers Association
+2
دستهبندی بر اساس استاندارد/کاربری
API 5L (خطوط انتقال نفت و گاز؛ PSL1/PSL2، گریدهای X…): انتخاب متداول برای لولههای Line Pipe بینشهری/میادین.
api.org
American Piping Products
Law Resource
ASME/ASTM + B36.10/B36.19 (ابعاد و Schedule): مرجع سایزبندی NPS و ضخامتهای SCH (مثل 40/80) برای کربنی و استنلس.
ferrobend.com
Octalsteel
fastcdn.pro
انتهای لوله و اتصالات
PE (Plain End) برای جوشکاری سوکتی/بتی.
BE (Beveled End) برای جوش لببهلب در پایپینگ صنعتی.
رزوهای (NPT) + کوپلینگ برای سایزهای کوچک و سیستمهای آب/گاز کمفشار.
مصارف (کاربردهای رایج)
نفت، گاز و پتروشیمی: خطوط انتقال بینمیادینی (API 5L)، پایپینگ فرایندی، مبدلها و استراکچر پشتیبان.
api.org
آب و فاضلاب: انتقال و درپوشهای شبکه شهری/صنعتی، خطوط تصفیهخانه.
سیستمهای اطفا حریق: رایزر و شبکه اسپرینکلر (معمولاً کربنی مشکی/گالوانیزه، SCH مناسب).
HVAC و بخار: بویلرها، لاینهای بخار اشباع/فوقگرم (مانیسمان/آلیاژی).
سازههای فولادی و سوله: ستون/خرپا، نرده، هندریل و مهاربند.
صنایع غذایی و دارویی: لولههای استنلس با اتصالات بهداشتی.
معدن و اسکله/دریا: لاینهای دوغاب، پایلهای سازهای، پوششهای مقاوم به خوردگی.
چگونه درست انتخاب کنیم؟ (چکلیست سفارش)
استاندارد سرویس: Line Pipe → API 5L | پایپینگ صنعتی → ASTM/ASME.
api.org
American Piping Products
فشار/دما و Schedule: با توجه به طراحی، SCH و جنس را تعیین کنید (B36.10/36.19).
ferrobend.com
Octalsteel
محیط خورنده؟ اگر بله، استنلس یا گالوانیزه/پوششهای اپوکسی، 3LPE/3LPP را در نظر بگیرید.
American Galvanizers Association
نوع انتها: BE برای جوشکاری صنعتی؛ رزوهای برای نصب سریع.
طول و مدارک: طول شاخه ۶ یا ۱۲ متر، گواهی تست کارخانه (MTC)، آزمونهای هیدرواستاتیک/غیرمخرب طبق پروژه.
